Αντιγόνη Lonely Planet

Στον πλανήτη Κιτσοπούλου, η αρχαία τραγωδία συναντά ευθαρσώς την κωμωδία και ο σοφόκλειος μύθος στιγμές ενός σατιρικού και απελπισμένου «εδώ και τώρα».

Η Αντιγόνη του Σοφοκλή με τα χαρακτηριστικά μιας κωμωδίας. Γίνεται; Αν φανταζόμασταν κάποιον να επιχειρεί να «αναποδογυρίσει» την αρχαία τραγωδία, αυτή θα ήταν η Λένα Κιτσοπούλου, η πληθωρική αντι-περσόνα του ελληνικού θεάτρου. Και, πράγματι, το τολμά στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.

Καλώντας στη σκηνή μια ομάδα ανθρώπων που παραπέμπουν σε Χορό αρχαίας τραγωδίας, η συγγραφέας και σκηνοθέτρια δοκιμάζει να εμβολίσει το σοφόκλειο μύθο με στιγμές ενός σατιρικού και απελπισμένου «εδώ και τώρα».

Με τη βαθιά πεποίθηση ότι το αρχαίο δράμα μάς εμπεριέχει, αφού «όποιον χώρο κι αν επιλέξει κανείς να αναλύσει από τη σύγχρονη πραγματικότητα, θα πέσει αναπόφευκτα πάνω στις αρχαίες τραγωδίες», η Λένα Κιτσοπούλου αναγνωρίζει στα πρόσωπα των ηρώων της Αντιγόνες, Κρέοντες και Αίμονες, που μοιράζονται κοινές φοβίες και αγωνίες του αφόρητα μοναχικού μας σύμπαντος.

Κρατώντας άρρηκτο το νήμα των μέχρι σήμερα έργων και σκηνοθεσιών της, η Λένα Κιτσοπούλου επιμένει να έλκεται από τα μοτίβα της ανθρώπινης τρέλας και μοναξιάς, θεωρώντας πως «δεν έχει τίποτε άλλο ο άνθρωπος. Όλα τα άλλα είναι ψέματα».

Στον πλανήτη Κιτσοπούλου, ωστόσο, κάτω από την υπαρξιακή απελπισία κουρνιάζει η κωμωδία – και το ανάποδο. Οδηγούμενη από μια ανάγκη αυτοσαρκασμού και διαστρεβλωμένης αντιμετώπισης της πραγματικότητας, αναζητά στην κωμωδία «ένα ίχνος αλήθειας». «Δεν την προσπαθώ την κωμωδία» λέει. «Είναι μια μορφή απόγνωσης και μη ενοχής για την ευτελή πλευρά του εαυτού μου.»

Η Λένα Κιτσοπούλου, απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης, γαλουχήθηκε στη σκηνή του «Αμόρε», ύστερα από πρόταση του σκηνοθέτη Γιάννη Χουβαρδά. Κατ' επιλογήν του ιδίου (όταν πλέον ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου), η Κιτσοπούλου έκανε το μεγάλο άλμα, το 2009, ως συγγραφέας και σκηνοθέτρια της Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α.Σ., με πρωταγωνίστρια τη Μαρία Πρωτόπαππα. Ακολούθησε η τολμηρή ανάγνωσή της πάνω στο μυθιστόρημα Χαίρε νύμφη του Γρηγορίου Ξενόπουλου (Θέατρο Τέχνης, 2012), η αιχμηρή σάτιρα του Αθανάσιου Διάκου (Φεστιβάλ Αθηνών, 2012), καθώς και η αποδομητική ματιά της στο Ματωμένο γάμο του Λόρκα (Φεστιβάλ Αθηνών, 2014).

Τέσσερις παραστάσεις της Κιτσοπούλου –Χαίρε νύμφη, Ματωμένος γάμος, Κοκκινοσκουφίτσα και Μια μέρα, όπως κάθε μέρα... Ή η ανουσιότητα του να ζεις– έχουν παρουσιαστεί στο θέατρο Saint-Gervais της Γενεύης, ενώ η Κοκκινοσκουφίτσα έχει παρουσιαστεί και στο πλαίσιο του διεθνούς φεστιβάλ Chantiers d'Europe που διοργανώνεται από το Théâtre de la Ville. Το χειμώνα του 2016, υπέγραψε για το γερμανικό Theater Oberhausen μια «πειραγμένη» εκδοχή της ιψενικής Έντα Γκάμπλερ.

Τον Οκτώβριο του 2016, η παράσταση Antigone, Lonely Planet –η πρώτη εκδοχή του έργου– ανέβηκε στο Olympic Tower της Νέας Υόρκης, στο πλαίσιο του τετραήμερου φεστιβάλ Antigone Now που διοργάνωσε το Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο της Νέας Υόρκης.

Ο Σοφοκλής παρουσίασε την Αντιγόνη πιθανότατα το 442 π.Χ., στα Μεγάλα Διονύσια. Σε ένα από τα αρτιότερα έργα της αρχαίας γραμματείας, το θέμα του οποίου έχει αντληθεί από το Θηβαϊκό κύκλο, εκθέτει την ανηλεή μάχη που ξεσπά ανάμεσα στους νόμους της ηθικής και της Πολιτείας, όταν η Αντιγόνη –κόρη του Οιδίποδα– αποφασίζει να παράσχει την πρέπουσα ταφή στον νεκρό αδελφό της, Πολυνείκη, παραβαίνοντας την εντολή του νέου βασιλιά της Θήβας, Κρέοντα.

Το Lonely Planet σηματοδοτεί τη δεύτερη μεγάλη συνεργασία της Λένας Κιτσοπούλου με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Την άνοιξη του 2014, παρουσίασε την ανατρεπτική εκδοχή της στο παραμύθι των αδελφών Γκριμ, Κοκκινοσκουφίτσα, η οποία ήταν εμβαπτισμένη στο αμερικανικό σπλάτερ και στο ρεμπέτικο. Επίσης, το 2015 συμμετείχε στην πρωταγωνιστική ομάδα του Βυσσινόκηπου, σε σκηνοθεσία του Νίκου Καραθάνου, που ανέβηκε στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης.